Overleden dierbaren
Zij waren de eerste
De eerste die van me weggingen door dood te gaan, waren tante Els (1967) , oma (1968) en opa (1969). Vooral het overlijden van tante Els deed me veel. Zij was als een tweede moeder voor mij. In 1968 bleef ik zitten op school en mijn zusje werd geboren. Kort daarna stierf een neefje aan wiegendood, 14 dagen nadat ik bij zijn ouders gelogeerd had als een soort oppashulp. Ik was nog een tiener en mijn gevoelens vlogen alle kanten uit. Ik had mijn eerste flinke crisis te pakken en ik was 15 jaar oud. Verschillende schrijfsels vertellen over mijn ontreddering, iedere keer als er weer iemand stierf of als er iets anders naars gebeurde. Mijn veilige wereld bestond niet meer.
“de mensen gooien met stenen de glazen koepel die over mijn wereld ligt stuk”
Wat lieten zij me na?
Papa Bart stierf in 1991 na een zware strijd. Hij stierf zoals hij gewerkt had: hij kreeg het niet cadeau. Volharding en standvastigheid, dat heb ik van hem geleerd en geërfd.
De laatste dagen van Jacky, mijn partner, stonden in het teken van nog even wat dingen regelen, vertellen hoe ik onder andere de koffiemachine moest ontkalken, dat ik op mijn eten moest letten en zo meer. Jacky heeft afscheid kunnen nemen van de mensen die haar na aan het hart lagen. Ook haar laatste afscheid hebben we samen nog besproken. Ze beloofde op me te blijven letten. Drie dagen vóór haar verjaardag, de 20e 2013 was daar ineens de dag dat ze ging sterven. Ik wist het toen ik wakker werd. Ze was er zelf al niet meer bewust bij. De hele dag heeft haar hart zijn best gedaan om te overleven. Maar uiteindelijk gaf ook dat het op. Haar dood was onvergetelijk, mooi en zacht. Ons leven was niet makkelijk, maar wel boeiend en onbetaalbaar. Uniek in zijn soort. Jacky was een bijzonder mens!
Mijn voorbeeld
Tijdens de laatste dagen van haar leven heeft mijn moeder afscheid kunnen nemen van alle kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen, op de voor haar kenmerkende eigen wijze. Voor iedereen een persoonlijke boodschap, een groet, knuffel of lach. Ze viel daarna in slaap. Midden in de nacht werd ze wakker en zei: “Ik ben toch zo blij dat ik iedereen gezien en gesproken heb. Het is goed zo.”
En vervolgens sprak ze nog 2 uur aan een stuk door. Ze wilde persé in haar eigen flat blijven en daar is ze ontspannen ingeslapen. Een turbo ma. Een windkracht Tine, maar ook mijn lieve moeder.
Het jaar 2024 is het pittigste jaar. We moesten toen afscheid nemen van twee broers Bart en Peter, en zwager Jan.
Elk overlijden zet je wereld weer even op zijn kop. Je vraagt je af hoe lang je er zelf nog zult zijn. Je vraagt je af, of er een leven is na de dood. Soms lijkt het of zij, de mensen die zijn gegaan, nog een oogje in het zeil houden. Dat geeft mij in ieder gevoel een veilig gevoel.